کاتاهای پینـان (هیـّـان) و نای‌فانچین (تِـکی)

[bahar]

پینـان (هیـّـان)

راهی برای صلح و آرامش (آرامش فکر، آرامشی بزرگ)

استاد آنکو ایتوسو سری کاتاهای پینان را برای دانش‌آموزان دبستانی جزیره اُکیناوا تدوین نموده بود که از سال 1902 تا 1907 در ساعات ورزش، مشغول تمرین آن بودند. در تاریخ پیدایش این کاتاها کمی اختلاف نظر وجود دارد، پیروان سبک کوبایاشی شورین‌ریو معتقدند که ایتوسو این پنج کاتا را با الهام از کاتاهای باسای و کوشوکون (کوسانکو) تدوین کرده، حال آنکه پیروان سبک ماتسومورا سِــی‌تو شورین‌ریو اعتقاد سنتی‌شان بر این است که فقط کاتای پینان گودان (شماره 5) ساخته استاد ایتوسو است. جالب است بدانید که چوسین‌ چیبانا از شاگردان ایتوسو و بنیانگذار روش کوبایاشی‌ریو فقط کاتای هیان گودان و نای‌فانچین سان‌دان را تدریس می‌کرد. هوهان سوکن (وارث روش بوشی ماتسومورا) فقط کاتاهای پینان شودان و نی‌دان را تدریس می‌کرده، گفته می‌شود ماتسومورا این دو کاتا را ابداع و چهارچوب کاتاهای پینان سان‌دان و یون‌دان را بنا کرده است.

استاد فوناکوشی دو تغییر اساسی در این کاتاها بوجود آورد؛ اول اینکه نام کاتا را از پینـان به هیــّـان تغییر داد و دوم، ایستادن‌های سنگین و لگدهای جودان را در این کاتاها گنجاند و همچنین از لگدهای یوکوگری به جای مای‌گری استفاده کرد و نهایتاً برخی حرکات را نیز تغییر داد. فوناکوشی مدت زمان زیادی این کاتاها را تدریس کرد بطوریکه برخی به جای استاد فوناکوشی او را استاد پینان صدا می‌زدند.

طبق منابع مختلف استاد فوناکوشی کاتاهای پینان را از ایتوسو نیاموخته بود، اولین آشنایی وی با این سری کاتاها زمانی است که او برای ملاقات استاد مابونی (بنیانگذار شیتوریو) به اوساکا سفر کرده بود که پس از تمرین آنها، نهایتاً در سیستم خود (شوتوکان) جایی برای این پنج کاتا که بسیار نیز مورد علاقه وی بود باز کرد.

صرف نظر از اصالت و ریشه کاتاهای پینان، شکی نیست که در تمامی سبک‌های موجود در اقصی نقاط دنیا اعم از روش‌های اُکیناوایی، ژاپنی و یا حتی کره‌ای این کاتاها را تمرین می‌کنند.


نای‌فانچین (تِـکی)

اسب آهنین، نبرد در طرفین، نبرد در داخل، دشمن گمشده، مبارزه برای دفاع از زمین.

نای‌هانچین نی‌داناین کاتا بطور گسترده‌ و در بُعد بین‌المللی محبوبیت داشته و تمرین می‌شود و امروزه علاوه بر سبک‌های مختلف کاراته در هنرهای رزمی‌ای چون کمپو و تکواندو نیز اجرا می‌شود. کاتا بنا به پیچیده‌گی و طولانی بودن آن جهت سهولت در یادگیری و تمرین، به سه بخش مختلف تقسیم شده است. ابداع کننده اولیه آن گمنام می‌باشد ولی مشخص شده که این سه کاتا (در قالب اصلی خود که یک کاتا بوده) در دوجوی استاد سوکون ماتسومورا (بوشی) در حوالی سال 1825 تمرین می‌شده. نای‌هانچین به هر صورت از زمان‌های قبل‌تر به ماتسومورا منتقل شده. همچنین این کاتا، فرم مورد علاقه استاد ایتوسو بود که به دلیل حالات خاص مبارزه در آن، نام اسب آهنی به این کاتا داده بود. گفته می‌شود که ایتوسو کاتاهای نای‌هانچین شودان و نی‌دان را اصلاح و تغییر داده و باعث پرورش و گسترش نای‌هانچین سان‌دان بوده و این مهم نیز در نوشته‌جات مابونی و فوناکوشی نیز تصدیق شده است.

استاد مابونی بنیانگذار روش شیتوریو هر سه کاتا را از آنکو ایتوسو فرا گرفت. گرچه وی در طول سفرهایی که به مناطق مختلف ا‌ُکیناوا داشت از شخصی به نام ماتایوشی (از شاگردان ماتسومورا) نای‌هانچین را فرا گرفته بود و زمانی که به ایتوسو این کاتا را نشان داد معلمش اینطور توضیح داد که این کاتا شبیه به کاتایی است که ماتسومورا بعد از تمرین با یک مستشار نظامی چینی به نام چان‌نان داشته از خودش به یادگار گذاشته و خود (ایتوسو) معتقد بود کاتایی که خودش به نام نای‌هانچین تثبیت کرده بسیار بهتر از نسخه‌های قبلی‌اش می‌باشد.

حوالی سال 1895 بود که این کاتا بواسطه تمرینات روزانه‌ای که استاد چوکی موتوبو بر روی آن داشت بسیار معروف گردید، (معروف است که در مدت زمان بسیار کوتاهی آن را پانصد بار اجرا نموده). سه کاتای نای‌هانچی که بصورت یک کاتا اجرا می‌شد به کاتای موتوبو معروف بود، و اینطور اعتقاد داشت که فقط یک کاتا برای توسعه و پیشرفت در کاراته نیاز است و آن هم نای‌هانچی است. این کاتا طوری طراحی شده بود که شخص را قادر می‌ساخت تا بتواند دیوار دفاعی باشد بر علیه حملات چهار تا هشت مهاجم که از سمت راست، چپ و روبرو ( و نه از عقب) به وی حمله می‌کردند.

کاتای نای‌هانچین شودانبی‌مناسبت نبوده که اولین قسمت این کاتا را نای‌فانچین شودان (شماره یک) گذارده‌اند چرا که اصلی‌ترین تکنیک‌های این کــاتــا در این بخش گنجانده شده. کــاتــا بی‌شباهت به کاتاهای سیستم شورِی ریو نیست ولی کمتر، تکنیک‌های سریع و انفجاری در آن دیده می‌شود هرچند که دارای تکنیک‌های خوبی است.

استفاده پیوسته از ایستادن کیبا داچی یا نای‌فانچین داچی در کاتای اسب آهنین کاملاً مشهود است. دشمن گمشده استعاره است به نبودن متخاصم از ناحیه پشت و بهمین دلیل است که حرکت در این کاتا فقط به طرفین است.

نای‌فانچین در سبک شوتوکان به نام تکی Tekki (شودان، نی‌دان و سان‌دان) شناخته می‌شود. استاد فوناکوشی نیز اینطور اعتقاد داشت که برای مهارت در اجرای این کاتا حداقل 10000 بار می‌بایست تمرین شود.