شو ها ری

[bahar]

شو ها ری

شوهاری كلمه‌ای است كه ژاپنی‌ها برای توصيف توالی تمرينات در ورزشهای رزمی به كار می‌برند و همچنين به اين معناست كه شاگرد و استاد از رابطه مادام‌العمر با يكديگر راضی و حداکثر استفاده را ببرند.

شو دارای دو معنی است: "حمايت كردن" و يا "اطاعت كردن". دو معنای اين كلمه می‌تواند رابطه استاد و شاگرد را در هنرهای رزمی توصيف كند، به خصوص در صورتيكه شاگرد در مراحل ابتدايی يادگيری باشد و اين رابطه می‌توانند مانند رابطه والدين با فرزند باشد. شاگرد بايد هر چه استاد آموزش می‌دهد، به خوبی جذب كند و اشتياق به يادگيری داشته باشد و آمادگی كامل برای قبول اصلاحاتی كه استاد در مورد اشتباهات او می‌كند را اعلام كند. استاد بايد شاگرد را حمايت كند بطوريكه متوجه علائق شاگرد بوده و هنگام پيشرفت و ترقی، شاگرد را مورد تشويق قرار دهد، درست مثل والدين كه در طول رشد فرزند، او را حمايت و راهنمايی می‌كنند. "شو" تأكيد زياد بر اصول دارد، به طوريكه شاگرد بتواند بنياد قوی و اساسی برای يادگيری‌های آينده به دست آورد، به طوريكه همه شاگردان علـٰی‌‌رغم شخصيـّـتشان، ساختمان بدنی‌‌شان، سن و سال و توانايی‌هايشان، قادر باشند كه تكنيك‌ها را به صورت كاملا صحيح و كامل و يكسان انجام دهند.

ها نيز دارای دو معنی است: "آزاد و رها بودن" و يا "فكر كسی را خسته كردن". مدتی پس از اينكه شاگرد به مرحله كمربند سياه می‌رسد، می‌تواند از دو طريق آزادی بيشتر به دست آورد. در رابطه با تكنيك‌ها، شاگرد می‌تواند خود را از واجب‌ها و بنيادها رها ساخته و شروع كند به بكار بردن و استفاده از اصولی كه بدست آورده است، در جهت و راه‌های آزادتر و جديدتر. در اين مرحله است كه خصوصيات فردی هر شاگرد، در طريقه اجرای تكنيك‌ها، ظهور می‌كند. در مراحل عميق‌تر، شاگرد خود را از تعليمات سخت و خشك مربی‌ رها می‌سازد و شروع می‌كند به پرسيدن سؤال‌ها و به اكتشاف بيشتر از طريق تجربه شخصی‌اش. در اين مرحله، ذهن استاد خسته می‌شود چرا كه سفر شاگرد برای اكتشاف، او را منتهی می‌كند به سؤالات غير قابل شمارش كه با (چرا …) شروع می‌شوند. در مرحله "ها" رابطه بين استاد و شاگرد مانند رابطه والدين با فرزندی است كه رشد كرده و بزرگ شده است. در اين مرحله، مربی استاد اين هنر است و شاگرد، ممكن است، مربی عده ای ديگر باشد.

ری مرحله‌ای است كه در آن شاگرد به درجات بالای كمربند سياه رسيده و آنچه را كه می‌توانسته از استاد جذب كرده و لذا از مربی خود جدا می‌شود. اين به آن معنا نيست كه استاد و شاگرد در اين مرحله با يكديگر ارتباطی ندارند. در واقع كاملا بر عكس، در اين مرحله، آنها بايد پيوندی به مراتب قوی‌تر از گذشته داشته باشند مانند رابطه پدر يا مادربزرگ با فرزندانشان كه آنها نيز به نوبه خود دارای فرزندانی هستند. اگر چه كه شاگرد حالا مستقل است. در عين حال ارزش بسيار والايی برای فرزانگی و دانش و دانايی و صبر و تحمل استاد قائل است و در اثر تجربه‌ها و تمريناتی كه استاد و شاگرد با هم داشته‌اند، رابطه آنها بسيار بسيار غنی‌تر است. نكته اين است كه حالا شاگرد بيشتر از طريق كشفيات خودش ياد می‌گيرد تا راهنمایی‌های استاد را به مرحله خلاقيت برساند. حالا، تكنيكهای شاگرد شخصيـّت و خصوصيـّات اخلاقی او را نيز با خود حمل می‌كنند. ری نيز دارای معنی دوگانه است: "رها ساختن"، به اين مفهوم كه همانقدر كه شاگرد در پی مستقل شدن از استاد است، استاد هم بايد شاگرد را رها سازد.

شوهاری يك مسير حركتی و پيشرفت خطی نيست، بلكه بيشتر گرايش دارد به مسيری شبيه به دايره‌های متحدالمركز، چرا كه "شو" در داخل "ها" نهفته است، "شوها" توأم با يكديگر در داخل "ری" جای دارند. بنابراين، اصول آن، همواره يكسان باقی می‌مانند، تنها استفاده و كاربرد آن و اجرای آن به وسيله شاگردان تغيير می‌كند بر حسب ميزان پيشرفت شاگرد و بر حسب دخالت شخصيت و سلائق شخصی شاگرد در هنگام اجرای تكنيكها. همچنين، شاگرد و استاد همواره به وسيله رابطه‌شان با يكديگر، دانش و آگاهی‌شان، تجربه، فرهنگ و سنـّت كه مدتها با يكديگر سهيم بوده‌اند، پيوندی ناگسستنی خواهند داشت. در نهايت بايد بگوييم كه "شوهاری" ريشه در توفیق يافتن يا پيش‌افتادن از استاد دارد چه در زمينه دانش و چه در زمينه مهارت. در مجموع، اين اصل و ريشه پيشرفت كردن در هنر است. اگر هنرجو از استاد جلو نیافتد، آن هنر دچار ركود می‌شود. اگر هنرجو هيچگاه توانايی‌ها و مهارت‌های استاد را به دست نياورد، آن هنر رو به زوال می‌رود. ولی اگر هنرجو، آنچه را كه استاد به او آموخته است جذب كند و سعی داشته باشد كه آن تعليمات را به حد بالاتری ارتقاع دهد، آن هنر همواره پيشرفت خواهد كرد و شكوفا خواهد شد.