تاریخچه اسکی برف در ایران

[bahar]

تاریخچه اسکی برف در ایران

در بسیاری از مناطق پر برف جهان مردم برای رفت و آمد بر روی برف به ویژه برای شكار حیوانات در زمستان مجبور بودند وسیله ای اختراع كنند تا بتوانند بدون فرو رفتن در برف حركت نمایند.

در ایران نیز نمونه هایی از این اختراعات دیده شده است . گزنفون مورخ معروف به تخته هایی اشاره می كنند كه كف آنها را از روكشی از پوست حیوانات كشیده بودند و ساكنان قفقاز در2000 سال پیش از مسیح برای عبور از روی برف به پای خود می بستند . زبانشناسان اصل كلمه اسكی را مربوط به زبان آریایی می دانند و همانطور كه پیش از این هم اشاره كردیم بسیاری از مورخان نیز معتقدند كه اسكی از شرق به غرب و به ممالك اسكاندیناوی رفته است .

مصطفی اعلم مترجم كتاب راهنمایی نوین اسكی متذكر می شود كه در برخی از دهات كه دستان اهالی از مدت 4 پیش در فصل زمستان برای شكار و رفتن از دهی به ده دیگر از تخته های باریك و درازی استفاده می كردند كه هنوز هم در بین ساكنان این نواحی رواج دارد . سرهنگ یحیایی رئیس اسبق فدراسیون اسكی و كوهنوردی ایران هم به خاطر می آورد كه در سفر تجسسی خود در كوههای پر برف لرستان راهنمایی داشته اند كه دارای نوعی راكت برفی بوده و بر زبان محلی به آن ((درگ )) می گفته اند و شكارچیان بومی آن مناطق آن را از شاخ گاو و یا شاخ شكار می ساختند .

((درگ )) یا راكت برفی كه كوه نشینان بختیاری به ابتكار خود از شاخ گاو می ساختند از سوراخ هایی كه روی پل های افقی دیده می شود در سیمان یا چرم رد می كنند و كفش خود را به آن محكم می كنند . در روایت تاریخی ایران نیز از نوعی اسكی سخن به میان آمده .


تمرین اسکی در آبعلی

هنگامی كه من او را دیدم كفش های بزرگ خود ر ابه دست گرفته بود آن كفش ها دو تخته مسطح به شمار می آمد و آن مرد تخته ها را به پای می بست تا این كه در برف فرو نرود .


اولین بالابر اسکی در ایران

در بعضی نقاط روی برف می لغزید و من تا آن موقع آن گونه كفش ندیده بودم ولی تا اموال كلزدی پادشان غور گفت كه سكنه كوه نشنین غور در فصل زمستان كه برف راهپیمایی را مشكل می كند . با آن كفش از برف می گذرند . لیكن علی رغم این نمونه های تاریخی اسكی سبك ورزش در اواسط دهه 1380 شمسی یعنی تقریباً 80 تا 85 سال پیش از برگزاری نخستین مسابقه اسكی در جهان از اروپا وارد ایران شدند.



وسایل اسكی

علاوه بر نجاری صدری یك نجار ارمنی هم به نام واراز در خیابان لاله زار سفارش ساخت اسكی را می گرفت اما اولین كارگاهی كه به تولید انبوه اسكی پرداخت واقع در خیابان شمالی كاخ دادگستری بود . این كارگاه اسكی هایی به نام اتحاد از سال 1320 به بعد تولید كرد و كیفیت اسكیهایش نیز نسبتاً خوب بود ولی چون نتوانست به تكنولوژی ساخت وسایل اسكی های اروپایی برسد پس از 20 سال سرتسلیم فرود آورد و تولید را متوقف ساخت در سال 1328 یك كارخانه كوچك ارتشی برای ساخت چوب اسكی به همت سرگرد یحیایی در لشكرك دایر شد . ولی چون چوبهای ساخته شده در سطح استاندارد های بین المللی نبود سرگرد یحیایی چند نفر را مامور نمونه برداری از انواع چوبهای جنگلی كرد .

پس از آزمایش چوبها متوجه شدند كه چوب شمشاد دارای مقاومت فوق العاده خوبی است و احتمالاً اگر با تركیب این چوب و چوب آزاد و چوب بلوط اسكی بسازند رضایت بخش خواهد بود. وی به ارتش پیشنهاد كرد كه یك متخصص چوب شناس و فرم بندی اسكی از سوییس و یا فرانسه به طور موقت استخدام كنند تا اسكیهای قابل رقابت با اسكیهای خارجی تهیه كند و حتی بخشی از تولید هم به خارج صادر شود . این پیشنهاد معقول بود زیرا در آن زمان وسایل اسكی از نظر تكنولوژی ساخت و مواد ، هنوز در مراحل ابتدای خود بود و ساخت آن مستلزم سرمایه گذاری سنگین و برخورداری از دانش فنی خاص و بازار وسیع بود.

متاسفانه این پیشنهاد مورد قبول قرار نگرفت و اسكیهای ارتشی همان خاصیت یكبار مصرف خود را حفظ كرد و سرانجام بعد از مدتی تولیدش متوقف شد . علاوه بر این تولید كنندگان كارگاهی عده كثیری تولید كننده انفرادی نیز در آن زمان بدون وقفه و با پشتكار عجیبی مشغول ساخت و تعمیر اسكی بودند.

اینان خردسالان تلو و آبعلی و شمشك بودند كه هر یك به تدبیری اسكی می ساختند و چون اسكیها زیر پایشان دوامی نمی آورد در واقع همیشه در حال ساخت یك اسكی جدید یا تعمیر اسكیهای قبلی بودند .

به جرات میتوان گفت كه بزرگترین معضل اسكی بازان آن دوران كیفیت نازل وسایل بود. حتی برای بهترین اسكی بازان هم این مشكل وجود داشت . محمود بگلو قهرمان سابق تیم ملی می گوید : مهمترین مسئله ما اسكی بازان مسابقه رو چوب و وسایل جانبی آن بود . هر وقت یكی از ما می توانست یك جفت چوب اسكی خوب اروپایی برای شركت در مسابقه از كسی قرض بگیرد به راحتی می توانست 10 ثانیه از دیگران پیشی گیرد . به همین خاطر همگی ما می دانستیم كه اسكیهای خوب كه تعدادشان از انگشتان دست تجاو ز نمی كر صاحبانشان چه كسانی هستند و هرگاه مسابقه مهمی در پیش بود سعی میكردیم یكی از این اسكیها را به نحوی قرض بگیریم

چنین بود یكی از مشكلاتی كه اسكی بازان آن زمان با آن مواجه بودند ولی از اواسط دهه 1330 مشكل وسایل با ورود اسكیهای خارجی حداقل برای كسانی كه قدرت خرید آن را داشتند تا اندازه ای برطرف شد با وجود آنكه اسكی به ورزش اشرافی معروف شده بود قیمت وسایل در مقایسه با قیمتهای كنونی با در نظر گرفت قدرت خرید مردم ارزان بود و با 500 تومان می شد تمامی وسایل اسكی را تهیه كرد .