مطالعه ای در تویی شو(بخش دوم)

[alone]

مطالعه ای در تویی شو (پوش هند) - هنر شناختن حریف

استاد چن ژنگ لئي در حال تويي شو

سرود تویی شو چنین میگوید: " در چرخش، خالی کردن، فشار آوردن و هل دادن، باید تکنیک صحیح را پیدا کنید. اگر قسمت های بالاتنه و پائین تنه هماهنگ نباشند حریف امکان پیشروی پیدا خواهد کرد" . در حرکت های چرخش، خالی کردن، فشار آوردن و هل دادن می توانید در حرکات منحنی، خطوط مستقیم پیدا کنید.

این ۴ حرکت، ۹ حرکت دیگر را در خود جای داده اند. به پایین کشیدن، جدا کردن، با آرنج هل دادن، ضربه شانه، پیشروی، نگاه به چپ، نگاه به راست و تعادل مرکزی. بنابراین وقتی گفته میشود که در اجرای چرخش، خالی کردن، فشار آوردن و هل دادن، هوشیارانه عمل کنید بدان معناست که در اجرای هر ۱۳ تکنیک اصلی هوشیارانه عمل نمایید. جمله اول در سرود ۱۳ تكنيك اصلي ميگويد: " ۱۳ تكنيك اصلي نبايد سهل انگاشته شود " . يعني بايد در هر حركتي، تكنيك صحيح را پيدا كرد. اگر حركات، با ناحيه كمر قابل كنترل باشند آنگاه نواحي بالا تنه و پايين تنه بطور طبيعي هماهنگ خواهند بود و اگر اين نواحي هماهنگ باشند، قادر خواهيد بود حمله حريف را خنثي نماييد. بنابراين گفته ميشود : " حريف پيشروي را سخت خواهد يافت " .

جمله دوم در سرود ۱۳ تكنيك اصلي ميگويد: " كمر ، منبع حيات است ". اهميت اين جمله به اندازه جمله اول است. آورده اند : " حمله حريف را به منطقه تهي هدايت كن " با او هماهنگ شو و اعمال قدرت نما . پيشروي كن، به او بچسب و جدا نشو. حركتش را تعقيب كن بدون اينكه اجازه دهي از تو دور شو يا مقاومتي در برابر حركتش داشته باشي( يعني حركات حريف را در امتداد افقي و عمودي دنبال نماييد). حمله حريف را تعقيب كن و او را به ناحيه تهي ببر . وقتي من حريف را بداخل مي كشم مي توانم حمله خودم را آغاز نمايم ! واژه " هدايت " در اينجا داراي دو معني است. نخست به معناي هماهنگ شدن با حركت حريف و كشيدن او بداخل براي بهره گرفتن از نيروي حركت آني(اينرسي)حریف و دوم به معناي وانمود كردن به ضعف تا حريف دست به حمله شتابزده اي بزند.

در كتاب مشت زني چن چين ميخوانيم : " حريف را با يك سبد خالي بفريب و بعد فقط يك چرخش انجام بده " . فريب دادن حريف با يك سبد خالي يعني همان " حمله حريف را به منطقه تهي هدايت كن ". و چرخش يعني اجراي حمله عليه او. نسل قبلي معتقد بودند، مردمي كه تويي شو كار ميكنند، زندگي شان بر اصل نه مقاومت كن و نه بگذار برود ، منطبق مي باشد. "نگذار برود " يعني خارج نشدن حريف از دسترس شما و " مقاومت نكن " يعني عدم ايجاد مانع بر سر راه او. اين مفهوم شامل پيشروي كردن و متصل بودن به حريف در يك سطح عمودي و نيز چسبيدن و تعقيب كردن حريف در يك سطح افقي مي باشد. حركت پيشروي به مقوله نگذار برود مربوط ميشود و حركات چسبيدن و تعقيب كردن حريف به مقوله مقاومت نكن . يعني وقتي حريف پيشروي ميكند، من او را تعقيب مي كنم و به حركتش متصل هستم و هنگاميكه عقب نشيني مي كند به او مي چسبم و پيشروي مي نمايم.

با اينكه سرود تویی شو ، ارائه كننده نظريات فوق العاده ساده و اساسي است ولي اگر شما بطور مستقيم تحت نظر يك استاد تاي چي نباشيد و صحبت هاي او را نشنيده باشيد، دركي كه از اين موضوع خواهيد داشت مثل نظريه پردازي در مورد نقشه منطقه اي است كه هيچ اطلاعات واقعي و عملي از آن منطقه نداريد! حتي اگر هزاران كلمه هم در اين باره صحبت كنيد هيچ فايده اي نخواهد داشت. بنابر اين سرود 13 تكنيك اصلي مي گويد : " براي ورود به دروازه و حركت در مسير صحيح نياز به دستورالعملي شفاهي داريد. اگر كونگفوي خود را بي وقفه تمرين كنيد خواهيد توانست روشهاي صحيحي براي خود بوجود آوريد ". منظور از ايجاد روشهاي صحيح براي خودتان چيست ؟ كافيست اصول فوق الذكر را تعقيب كنيد تا بتوانيد روشهاي مختص خود را بوجود آوريد. بدون اين اصول، تمامي تلاشهای شما بي ثمر هستند.

در متون قديمي مشت زني نوشته لي چانگ لو (Li Chang Lo) از منطقه پينگ جينگ (Ping Jing) آمده است : " مطالعه بدون تمرين، كم ارزش كردن آموزشهاي استاد است و تمرين بدون توجه به اصول، موجب ملالت از هنر هاي او " . بديهي است براي تمرين پوش هند بايد اهميت زيادي براي اين اصول قائل بود.

آنچه كه تا به اينجا نوشتم، عمومي ترين و معروفترين نظريات شناخته شده در بين علاقمندان تاي چي چوان است باضافه قدري توضيحات ساده. دانسته هاي من هم محدوديتي دارند و برخي از توضيحات من ممكن است آنطور كه دلم ميخواهد واضح و روشن نباشند ولي ميخواهم اين اطمينان را به همقطاران عزيزم بدهم كه هيچ كلمه اي را در اينجا نگفته ام مگر اينكه آنرا از زبان يكي از اساتيد معروف شنيده يا در متون مكتوب خوانده باشم. آنچه كه من اضافه كرده ام، اطلاعاتي است كه طي 30 سال تمرين و مطالعه كسب نموده ام. اكنون ميخواهم تجربيات سي ساله خود را بطور خلاصه و به زباني ساده بيان نمايم. اين مطالب ميتوانند بعنوان مرجعي براي تمامي علاقمندان تويي شو بكار روند.

چرا كسانيكه تاي چي چوان كار ميكنند بايد به تمرينات تويي شو نيز بپردازند؟

در پاسخ اين سوال گفته ميشود كه كاربرد عملي و ارزش صدها حركت تاي چي چوان را، از تمرينات تويي شو ميتوان دريافت. البته بايد دقت كرد كه تويي شو نه شبيه جنگيدن است و نه شبيه مبارزات دو نفره مشت زني، آنگونه كه در ديگر سبكهاي هنرهاي رزمي ديده ميشود. در اين تمرينات از تگنيكهاي گلاويز شدن، ضربه زدن و پرتاب كردن سيستم هاي ديگر، مطلقاً نبايد استفاده كرد. روشهاي تويي شو به چهار دسته تقسيم مي شوند:

1- تك دستي با گام ثابت.

2- دو دستي با گام ثابت.

3- گام متحرك (گام 9 نقطه اي).

4- دا لو ( Da Lu ) ، يا اصطلاحاً چرخش بزرگ.

پوش هند تك دست با گام ثابت توسط استاد بهروز بالو و دكتر طالقاني

روش پوش هند تك دستي با گام ثابت، امروزه بندرت تمرين مي شود ولي بطور كلي اين متد براي مبتديان بسيار ضروري است. در اين روش، بطور خيلي ساده دو نفر در مقابل يكديگر مي ايستند و يك دست خود را به دست حريف متصل نموده و حركت يكديگر را تعقيب ميكنند. بهترين توصيه براي مبتديان در اين مقطع اينست كه به " صداي انرژي " گوش فرا دهند و بر استقامت پاها و كمر خود بيافزايند.

امروزه پوش هند دودستي با گام ثابت بطور گسترده مورد استفاده قرار ميگيرد. تئوري هاي فوق الذكر در باره تويي شو، همگي راجع به اين روش توضيح مي دادند كه در واقع روش اساسي براي افزايش مهارت افراد محسوب مي گردد. براي اجراي كاربرد واقعي تاي چي چوان بايد يك بنيان قوي از اين نوع پوش هند را بنا كنيد. همانند يك مبتدي كه تازه از راه مي رسد، بايد بدنبال روشي براي هماهنگ كردن بالا تنه و پايين تنه خود باشيد. بايد مطمئن شويد كه حركات پيشروي، عقب نشيني و تمامي چرخش ها، حركاتي دوٌار و سرزنده هستند و هيچ حركتي نبايد با سرعت انجام شود. ماداميكه پيشروي ميكنيد، حواستان به خالي كردن، چرخش، فشار آوردن و هل دادن باشد. " وقتي تو پيشروي ميكني من دور مي شوم و وقتي من پيشروي ميكنم، تو دور ميشوي ". در هيچيك از اين مراحل، حركت تندي وجود ندارد. اگر سرعت زيادي در حركت باشد، پيشروي و عقب نشيني شما نتيجه اي نخواهد داشت و مفهوم حركات ناديده گرفته خواهد شد. ضمن اينكه هر چه به صداي انرژي حريف گوش فرا دهيد، پاسخ مناسبي دريافت نخواهيد كرد. چهار نكته اي كه در ادامه توضيح خواهم داد، مهمترين فوت و فنٌ پوش هند بشمار ميروند :

1- نرمي (كندي) : چه در پيشروي و چه در عقب نشيني بايد در هر قدم بدنبال گوش دادن به صداي انرژي حريف باشيد. نبايد هيچ قسمت از حركت متقابل دو نفره تان را بي اهميت بدانيد ( مي خواهد حركت او 2 سانتيمتر باشد يا 30 سانتيمتر).

2- دايره واري : هيچگاه اجازه ندهيد دستان شما تشكيل يك زاويه قائمه بدهند ( چه در حركت خودتان، چه در واكنش به حركت حريف ). همواره بايد فرم دايره واري داشته باشيد.

3- پايداري : در پوش هند‌ِ گام ثابت مي توانيد هر پايي را كه ميخواهيد بعنوان پاي جلو قرار دهيد ليكن مجاز به قدم برداشتن در هيچ مسيري نيستيد چرا كه هدف از اجراي اين نوع پوش هند آنست كه پاها و كمر را بعنوان يك پايه مستحكم قرار دهيم و اگر حريف قصد حمله داشت بتوانيم با استفاده از قدرت پاها ( يا به تعبير تحت الفظي، با فرو رفتن يا نشستن روي پاها ) و چرخش كمر حركت او را خنثي نماييم. هرچه بيشتر به اين روش عادت كنيد، طبعاً پاها و كمرتان، كونگفوي بهتري را از خود بنمايش خواهند گذاشت.

4- نزديك بودن : اگر بدنبال صداي انرژي حريف باشيد و به آن گوش كنيد، ( با استفاده از كونگفوي پا و كمر ) بايد همواره فاصله نزديك خود را حفظ نماييد تا حركت تان موثر واقع شود.

حال نوبت آن است كه به پوش هند با گام هاي متحرك بپردازيم : حريفان دو قدم پيشروي مي كنند و دو قدم عقب نشيني ولي هيچكدام تغيير جهت نمي دهند. من در حالت خالي كردن، گامي به جلو بر ميدارم و گام ديگر را با حالت فشار آوردن. حريفم با اجراي حركت چرخش، قدمي به عقب بر ميدارد و قدم دوم را با اجراي حركت هل دادن. اين فرآيند دائماً تكرار مي گردد در حاليكه هر دو حريف، چه پيشرونده و چه عقب رونده، بسيار سبك و چالاك هستند. اگر مطمئن هستيد كه قصد تغيير حركت نداريد فقط مي توانيد از نيروي پاها و كمرتان استفاده كنيد.

نهايتاً به پوش هند دا لو يا چرخش بزرگ ميرسيم : چهار قدم به جلو و چهار قدم به عقب برداريد. هر يك از طرفين به سمت چهار گوشه پيشروي و عقب نشيني مي نمايند. من يك گام با حركت خالي كردن، گام ديگري با هل دادن آرنج ، گام سوم را با فشار آوردن و چهارمين گام را ضمن حفظ نزديك بودن، همراه با اجراي ضربه شانه، بر مي دارم. حريف من با اجراي چرخش، سه گام به عقب مي رود و بعد ضمن چرخاندن بدنش، به ناحيه پشت سر من قدم مي گذارد. اين گام آخر شامل حركت به پايين كشيدن، جدا كردن و هل دادن هم ميشود. از آنجائيكه طي سه قدم عقب نشيني از چرخش هم استفاده ميشود، اين تمرين را اصطلاحاً چرخش بزرگ نام گذاري كرده اند. البته اهميتي ندارد كه با كدام روش تويي شو به تمرين بپردازيد. مهم آنست كه هرگز اصول فوق الذكر را فراموش نكنيد و در حمله و دفاع از نيروي(عضلاني) استفاده ننماييد. همچنين نبايد مطلقاً توجهي به مسئله برد و باخت داشته باشيد.

من گفته هاي نويسندگان مختلف تويي شو را تا به اينجا برايتان جمع آوري كردم. با اينكه هر باشگاهي روش مختص خود را ارائه ميكند ولي هيچ جنبه مبهمي در آنها يافت نمي شود. ممكن است شما براين عقيده باشيد كه براي درك بهتر لازمست هنرجويان و هنر آموزان تويي شو، نگاهي عميق و موشكافانه بر آن داشته باشند ولي در واقع اينطور نيست. ما فقط بايد بر اساس يك تفسير از تئوري پوش هند تصميم گيري نماييم و بعد تمامي تلاش مان را به درك واقعي آن اختصاص دهيم. اگر يك قسمت را خوب درك كنيم عملاً تمام آنرا درك نموده ايم. اگر پشتكار داشته باشيد ممكن است دفعتاً به درك كامل اين اصول نائل شويد. بعنوان مثال فرض كنيد خانه اي داريد كه داراي چندين درب ورودي – خروجي است،حال اگر كسي بخواهد وارد اين خانه شود كافيست به يكي از اين در ها مراجعه كند.

با اينكه فقط يك در براي اين كار كفايت مي كند ولي دقت كنيد كه اگر شما خودتان را به يكي از اين درها نرسانيد، نمي توانيد وارد خانه شويد. همچنين توجه داشته باشيد كه تفاوتي بين اين درها از نظر خوبي، بدي، پستي و بلندي وجود ندارد. درب شرقي براي ورود از سمت شرق و درب غربي براي ورود از سمت غرب مي باشد. هر كس به هر دري كه نزديكتر باشد از آنجا وارد خانه خواهد شد. مطالعه تئوري پوش هند نيز از همين قاعده تبعيت مي كند. ما فقط بايد ببينيم كدام تئوري براي ما آشناتر است و كداميك قابل فهم تر. آنوقت تمام سعي مان را بر روي آن روش معطوف بنماييم. مثل يك شكارچي كه بدنبال شكار ميگردد ، به محض اينكه طعمه خود را انتخاب كرد ديگر رهايش نمي كند تا آنرا بچنگ آورد.