شطرنج در هندوستان
شطرنج در هندوستان در هندوستان، دو بازی رواج داشتهاست که نیای شطرنج امروزین شمرده میشود: چتوراجی از بازیهای شطرنجگونه هندوستان یکی چتوراجی (به معنی چهارپادشاه) است؛ نخستین بار، ابوریحان بیرونی در تحقیقماللهند این بازی را توصیف و تشریح کردهاست. در این بازی – چنان که از اسمِ آن پیداست – چهار نفر شرکت میکنند؛ هر یک از شرکتکنندهها هشت مهره دارد (کشتی، اسب، فیل، شاه و پیادهای نظیر هر یک). این مهرهها در چهار گوشه صفحه چیده میشوند و مطابق قانون حرکت میکنند. حرکتِ قایق یا کشتی در این بازی مشابه با حرکتِ فیل در شطرنج است – منتها محدودتر- حال آن که حرکتِ فیل در چتوراجی با حرکتِ رخ در شطرنج منطبق است. مهرههای چتوراجی میبایست به رنگهای سبز، قرمز، سیاه و سفید باشند که به ترتیب با فصلهای بهار، تابستان، پاییز و زمستان (و همچنین با عناصر و اخلاط اربعه) مطابقت دارند. درباره ارتباطِ چتوراجی با شطرنج آراء متفاوت است: برخی چتوراجی را نیای چتورانگه و شطرنج دانستهاند و برخی آن را بازیِ متفاوتی دانستهاند که ارتباط چندانی با شطرنج ندارد. چتورانگه چتورانگه نه تنها نیایِ شطرنجِ کنونی که نیایِ بازیهای شطرنجگونهی شرقِ دور (همچون شیانگچی و جانگچی) نیز هست. این بازی در دوره شاهانِ گوپتا توسعه یافت و آنچنان که معلوم است قواعد و مهرههایی مشابهِ شطرنجِ عربی داشتهاست. نام چتورانگه – که از مهابهاراتا گرفته شده است –به معنی چهار دست است؛ این نام به چهار دسته در آرایش نظامی اشاره دارد: پیادهنظام، سوارهنظام، فیلهای جنگی و ارابهها. در چتورانگه هر یک از این ارکان نظامی توسطِ یکی از مهرههای چهارگانه – پیاده، اسب، فیل و رخ- نمود مییابد بعلاوه پادشاه و وزیر که در قلبِ لشکر نقشِ هدایت و فرماندهی را برعهده دارند. صفحه چتورانگه صفحهای بود هشت در هشت – با خانههایی یک رنگ- که به نام آشتاپادا خوانده شده و مقدّس شمرده میشد. |
اکنون ساعت 08:19 AM برپایه ساعت جهانی (GMT - گرینویچ) +3 می باشد. |
Powered by vBulletin Version 3.8.12 by vBS
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.
Free Persian Language By
Harfe rooz Ver
3.0